Μάιπας Θέμος

Κάτω από την Ακρόπολη, περ. 1960-1965

Ισορροπώντας ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, συνδυάζοντας αναγνωρίσιμες φόρμες από τον περιβάλλοντα φυσικό κόσμο με σχεδιαστικές μονοκονδυλιές και με την αφαίρεση, ο ηπειρώτης Θέμος Μάιπας, πνεύμα γνήσιο, ατίθασο και ονειροπόλο, ενεργοποιεί με ευαισθησία στα έργα του τόσο τον νου όσο και τις αισθήσεις του θεατή. Στο έργο του σημαντικό ρόλο παίζουν η παρουσία και η σύγκρουση των ανθρώπινων συναισθημάτων μα και η ίδια η χαρά της εκρηκτικής δημιουργίας.

Η ιδιαίτερη εμμονή του με το αναγνωρίσιμο επαναλαμβανόμενο σύμβολό του, το κοκόρι, που ενίοτε εμφανίζεται ανθρωπόμορφο, συνδέεται όχι τόσο με την αφηγηματικότητα της συγκεκριμένης φόρμας όσο με την επιθυμία της ψυχογραφικής αποτύπωσης της ανθρώπινης κατάστασης, της συμβολικής κατατομής της στάσης και του σώματος και της εξερεύνησης της ιδέας της σύγκρουσης των όγκων και των μορφών, των ιδεών και του συναισθήματος. Μέσα από το σύμβολο αυτό, διερευνώνται βαθύτερα οι ανθρώπινες σχέσεις και συνθήκες όπως η μητρότητα και η φιλία, η πονηριά και η προδοσία, η συνομωσία και ο Έρωτας», όπως σωστά διέγνωσε και έγραψε σε κείμενό του αφιερωμένο στον ζωγράφο ο Κώστας Μουρσελάς.

Στο ταιριαστό έργο της συλλογής με τον αυστηρό σχεδιασμό και τη λιτή χρήση χρώματος όπου το κενό συνομιλεί με το πλήρες, πρόκειται για μια από τις ελάχιστες φορές που το κοκόρι-σύμβολο εμφανίζεται με τόσο διακριτικό τρόπο. Εδώ ως σκιά διαχρονική και σε στάση ορθή ιερατική, το οικείο σύμβολο του ζωγράφου, συναντά και συνδιαλέγεται πνευματικά με μυθικές ανδρικές μορφές-προσωπεία σε ένα συντετμημένο αλλά αναγνωρίσιμο αθηναϊκό σκηνικό τοπίο κάτω από τον βράχο της ακρόπολης.

Εικάζεται πως ο Θέμος Μάιπας είχε γνωρίσει τον Άγγελο Κατακουζηνό μέσω του δασκάλου του Μιχάλη Τόμπρου, ο οποίος ήταν φίλος του Κατακουζηνού.

Ο Θέμος Μάιπας (1936-1996) γεννήθηκε στο Δίστρατο Ιωαννίνων και σπούδασε στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς και στη συνέχεια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, με δάσκαλο τον Μιχάλη Τόμπρο. Αργότερα, σπούδασε στο Παρίσι στην ‘École nationale supérieure des Arts Décoratifs με τον Félix Labisse. Για ένα διάστημα δούλεψε και με τον Pablo Picasso ως βοηθός του. Η πρώτη ατομική του έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1959 στο ατελιέ του που στεγάζονταν στο ίδρυμα Τοσίτσα ενώ στη συνέχεια εξέθεσε: 1960: γκαλερί «Ζυγός», 1961: Ύδρα, 1964: Παρίσι και γκαλερί του «Χίλτον στην Αθήνα, 1968: γκαλερί «Μίναμι» στο Τόκιο, 1970: γκαλερί «77» του Λος Άντζελες, 1972: ξενοδοχείο «Pierre» της Νέας Υόρκης, 1975: ξενοδοχείο «Ηλέκτρα» στην Αθήνα, 1977: ξενοδοχείο «St George Lycabettus» στην Αθήνα, 1978: «Ξενία» Ιωαννίνων, 1979: γκαλερί «Ζυγός» στην Αθήνα και «Χίλτον» της Λευκωσίας», 1980: «Ξενία» Ιωαννίνων, 1982: Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, 1984: Αίθουσα «Σκουφά» στην Αθήνα, 1986: αίθουσα τέχνης «Αίολος» στην Κηφισιά, 1987: γκαλερί «Γκλόρια» στη Λευκωσία, 1991: Αίθουσα Τέχνης Επίπεδα.

Στο ίδιο διάστημα έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ανάμεσα τους: 1955: «Πανηπειρωτική», 1958: «48 Έλληνες Καλλιτέχνες, 1962: «Έλληνες γλύπτες και ζωγράφοι του Παρισιού», Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Παρίσι και «Μεσογειακή Τέχνη» στο Όσλο, 1963: Μουσείο Νάντης «30 ζωγράφοι και γλύπτες της Σχολής του Παρισιού», και στη «Boutique Culturelle, 1964: Schemes 64 στο Παρίσι, 1973: «40 ζωγράφοι και γραφίστες της Σχολής του Παρισιού» στο Μουσείο Μοντέρνας τέχνης στη Νάντη, 1976: «Ηπειρωτικά ΄76» στα Ιωάννινα και «Πανηπειρωτική», «Ηπειρωτικά’77» «Ηπειρωτικά’83» «Ηπειρωτικά’93». Πίνακές του βρίσκονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε Μουσεία, Πινακοθήκες, Ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές.

Ο Θέμος Μάιπας έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 1996. Το 1997 ο Δήμος Ιωαννιτών οργάνωσε έκθεση στη μνήμη του στο «Αρχοντικό Πυρσινέλλα». Το 2006, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του, σημαντικοί φορείς των Ιωαννίνων (Εφοροεπιτροπεία Αγαθοεργών Κατάστημάτων, Ίδρυμα Κ. Κατσάρη, Σύλλογος Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής και Σύλλογοι Αποφοίτων Ιεροδιδασκαλείου Βελλάς Ιωαννίνων και Αθηνών), οργάνωσαν αναδρομική έκθεσή του στον εκθεσιακό χώρο της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Με αφορμή τα 20 χρόνια από το θάνατό του διοργανώθηκε αναδρομική έκθεση των έργων του στη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων τον Νοέμβριο του 2016.