Ο Επιτάφιος λόγος του Περικλή, σε μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου

Αγαπητοί φίλοι της Οικίας Κατακουζηνού,

Θέλω να σας ευχαριστήσω και προσωπικά για την ανταπόκρισή σας σε όλες τις εκδηλώσεις του Ιδρύματος και κυρίως για το πώς βιώσατε την προσπάθεια που κάνουμε να αποδοθεί ο Επιτάφιος λόγος του Περικλή, όπως του ταιριάζει.
H σκέψη, που είχα χρόνια πριν, ήταν να ακουστεί αυτό το κείμενο σε ένα χώρο που βρίσκεται σε ταυτόχρονα διάλογο με τη Βουλή των Ελλήνων και με την Ακρόπολη, έστω και αν η τελευταία δεν είναι πλέον ορατή από την Οικία.

Εμπιστεύτηκα την Ηωάννα Σπανού, λόγω της προηγούμενης συνεργασίας που είχαμε στην απόδοση του Ύμνου της Ελευθερίας και γνωρίζοντας την απόλυτη αφοσίωσή της σε ότι ερμηνεύει.
Η σκηνοθετική και φιλοσοφική ματιά του Δήμου Αβδελιώδη οδήγησαν σε ένα αποτέλεσμα που γεμίζει, πραγματικά, όλους μας με περηφάνια.
Η παράσταση αυτή ολοκληρώνει τον κύκλο της με τις παραστάσεις του Μαΐου αλλά θα προσπαθήσουμε να επαναληφθεί και στο μέλλον.

Όλες οι παραστάσεις αφιερώνονται στη μνήμη ενός ανθρώπου που αφιέρωσε τη ζωή του στον πολιτισμό, στον Άγγελο Δεληβοριά, μικρό αντίδωρο της πολύτιμης παρουσίας και προσφοράς του.

Σοφία Ε. Πελοποννησίου-Βασιλάκου
Επιμελήτρια της Οικίας Κατακουζηνού

Ο Επιτάφιος λόγος του Περικλή, σε μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου

” Και ως προς την ευγένειαν ακόμη των αισθημάτων μας απέναντι των άλλων, ευρισκόμεθα εις αντίθεσιν προς τους πολλούς. Διότι τους φίλους μας επιδιώκομεν ν’ αποκτήσωμεν όχι ευεργετούμενοι από αυτούς, αλλ’ ευεργετούντες αυτούς. Καθόσον ο ευεργετήσας είναι φίλος ασφαλέστερος από τον ευεργετούμενον, διότι επιδιώκει δια της συνεχίσεως της προς αυτόν ευμενείας να διατηρήση την ευγνωμοσύνην του. Ενώ ο ευεργετηθείς είναι μάλλον αδιάφορος φίλος, καθόσον γνωρίζει ότι θ’ ανταποδώση την προς αυτόν χάριν όχι ως εύνοιαν, αλλ’ ως εξόφλησιν χρέους.

Και μόνοι αφόβως ωφελούμεν άλλους όχι από υπολογισμόν δια το ιδικόν μας υλικόν συμφέρον, αλλ’ από εμπιστοσύνην προς το ελευθέριον πνεύμα, από το οποίον εμπνεόμεθα.”

Μετάφραση: Ελευθέριος Βενιζέλος
Διδασκαλία Ερμηνείας/Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης
Ερμηνεία: Ηωάννα Σπανού

Σάββατο 5 Μαϊου, 18.30

Σάββατο 12 Μαϊου, 18.30
Κυριακή 13 Μαϊου, 18.30 

Για κράτηση θέσης: στο mail: info@katakouzenos.gr

Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Περικλή είναι το μοναδικό κείμενο στην πολιτική και πολιτισμική ιστορία της παγκόσμιας ιστορίας, που καταγράφει με καθαρότητα και αμεσότητα τον λογικό και αισθηματικό ιστό, του τί σημαίνει Δημοκρατία, όχι σαν θεωρητική προσέγγιση, αλλά σαν προσωπική, βιωματική κατάθεση και πράξη, από έναν ενεργό, φωτισμένο Ηγέτη, με αφορμή ένα τραγικό για την πόλη των Αθηνών γεγονός, της τελετής της ταφής των πρώτων νεκρών του Πελοποννησιακού πολέμου. Ποτέ δε θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τόσο καλά αυτό το επινοημένο μοντέλο πολιτεύματος, ούτε μέσα από τα σχετικά ιστορικά αρχεία ούτε μέσα από τις αποσπασματικές αναφορές του, εάν δεν είχαμε το ζωντανό αυτό ντοκουμέντο από τον Θουκυδίδη, να αποτυπώνει την ερμηνεία του Περικλή για την Αθηναϊκή Δημοκρατία.

Η ποιοτική διαφορά αυτής της Δημοκρατίας απ’ όλα τ’ άλλα αυταρχικά –φοβικά πολιτεύματα, δεν βρίσκεται μόνον στην ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στους νόμους και στην αυτονόητη δυνατότητα να αναπτύσσει ο κάθε πολίτης στο έπακρο, όλες τις δεξιότητες και τα ταλέντα του, ανεξάρτητα από την καταγωγή ή την οικονομική του ισχύ, μέσα απ’ όλες τις θέσεις και τα αξιώματα, καθώς και σ’ όλα τα άλλα προνόμια που προκύπτουν σαν φυσικά επακόλουθα ενός εξέχοντος πολιτειακού σχεδιασμού. Η μεγάλη κυρίως διαφορά βρίσκεται στην αιτία, η οποία γονιμοποιεί αενάως το πνεύμα της Δημοκρατίας, που είναι η σοφή διαχείριση του Λόγου και της Βούλησης σαν ανώτερου θεϊκού εργαλείου από τους ανθρώπους, ώστε να επιλέγουν οι ίδιοι με απόλυτη συνειδητότητα μέσα στον παρόντα χρόνο, την ομορφιά, από την ασχήμια, την διακριτικότητα, από τον εγωισμό, την ελευθερία, από τον καταναγκασμό, την απόλαυση, από τον βασανισμό, τον ανθρωπισμό και το φως, από την βαρβαρότητα και την μυστικοπάθεια, επιλογές που ενέχουν την ενθουσιώδη προσδοκία μόνο θετικών και καλών έργων. Επί πλέον ο θάνατος για τους πεσόντες εδώ, δεν ένα είναι ακόμα ζοφερό παιγνίδι της μοίρας αλλά μια δική τους επιλογή που νοηματοδοτεί και πάλι τη ζωή. Τη ζωή που έχει νόημα, αξία και σκοπό, έτσι όπως τον οριοθετούν οι προαναφερόμενες συνειδητές επιλογές.

Μέσα από αυτό το απόσπασμα μιας τελετής βρίσκουμε την συνάφεια και το ίδιο πνεύμα που διακατέχει όλον τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και σε όλες του τις μορφές, από την τέχνη, τη φιλοσοφία, μέχρι την πολιτική σκέψη εδώ: την αναζήτηση της ανθρώπινης αλήθειας, σαν βίωμα ένθεης χαράς, αγάπης, αλληλεγγύης και ευτυχίας.

Δήμος Αβδελιώδης