Αποσπάσματα από την ομιλία της Ελίζας Πολυχρονιάδου, συντηρήτριας έργων τέχνης - μουσειολόγου, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Σεπτέμβριος 2008
Τα μουσεία είναι χώροι μνήμης και γνώσης και καταδεικνύουν στο πλατύ κοινό πώς τα γεγονότα και οι πεποιθήσεις των ανθρώπων του παρελθόντος διαμόρφωσαν την εμπειρία του παρόντος. Τα μουσεία κατηγοριοποιούνται βάσει του περιεχομένου των συλλογών τους, των εκθεσιακών τους χώρων, των φορέων που τα ιδρύουν και τα διαχειρίζονται.
Η διατήρηση των συλλογών της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς προϋποθέτει τη συστηματική εφαρμογή μεθόδων και τεχνικών, προληπτική και επεμβατική συντήρηση.
Ο όρος προληπτική συντήρηση περιλαμβάνει το σύνολο των δράσεων που αναχαιτίζουν ή περιορίζουν τις συνέπειες των βιολογικών, χημικών και μηχανικών παραγόντων φθοράς, με στόχο την επίτευξη των κατάλληλων συνθηκών χρήσης, έκθεσης και αποθήκευσης των αντικειμένων ιστορικής ή συναισθηματικής σημασίας και των έργων τέχνης που βρίσκονται σε ένα μουσείο.
Οι κανόνες που διέπουν τις αρχές της προληπτικής συντήρησης συνοψίζονται στα εξής απλά μέτρα :
-Καθαριότητα των εκθεσιακών χώρων και χώρων αποθήκευσης με τη κατάλληλη τεχνική υλικά και εξοπλισμό
-Διατήρηση σταθερών περιβαλλοντικών συνθηκών
-Προσεκτικό χειρισμό των αντικειμένων κατά τη μεταφορά
-Έλεγχο για εντοπισμό μικροοργανισμών και εντόμων προσβολής
-Έλεγχο των κτιριακών εγκαταστάσεων
Παρ όλο που αυτοί οι κανόνες είναι απλοί και ίσως ευνόητοι για τα μεγάλα κρατικά μουσεία που είναι ενταγμένα στο τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Πολιτισμού, για τα ιδιωτικά μουσεία και Ιδρύματα – πλην ελάχιστων εξαιρέσεων – που δεν είναι ενταγμένα στο κρατικό προϋπολογισμό η κάτω από την ομπρέλα προστασίας μεγάλων οργανισμών, η εφαρμογή των φαινομενικά απλών αυτών κανόνων προϋποθέτει τη συστηματική ενασχόληση εκπαιδευμένου προσωπικού, κόστος δυσβάσταχτο για τα μικρά μουσεία που η βιωσιμότητα τους συχνά εξαρτάται από τη ενθουσιώδη προσφορά εθελοντών.
Η οικία Κατακουζηνού είναι ένα σπίτι – μουσείο. Η αποκατάσταση της οφείλεται στον ενθουσιασμό, τις γνώσεις και τη συνεργασία της Σοφίας Πελοποννησίου – Βασιλάκου, μουσειολόγου και του Γιώργου Μαγγίνη, αρχαιολόγου και τη στήριξη των μελών του Δ.Σ του Ιδρύματος Κατακουζηνού. Ο δημιουργικός ενθουσιασμός των δύο αυτών ανθρώπων και η πίστη στο σκοπό τους μας συμπαρέσυραν και μας ενέταξαν στην ομάδα εργασίας. Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε.
Οι κραδασμοί της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αναπόφευκτα θα επηρεάσουν την ομαλή λειτουργία των μουσείων. Άλλωστε η τέχνη και οι πολιτιστικές δράσεις πλήττονται κατά προτεραιότητα από τις δύσκολες οικονομικές περιόδους. Πιστεύουμε και αισιοδοξούμε ότι ο χώρος αυτός που συναντήθηκαν εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών θα γίνει εκ νέου ένας χώρος πολιτισμού της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.